ԻՆՉՊԵ՞Ս ՍՈՎՈՐԵԼ ՃԻՇՏ ՎԻՃԵԼ

Internest.am-ն այս անգամ առաջարկում է խոսել այն մասին, թե ինչպես վիճել արդյունավետ, առանց սխալների ու բացասական հետևանքների:

Ընդունված է համարել, որ հարաբերությունների վատթարացման պատճառ դառնում են հաճախակի կռիվները, միմյանց չհասկանալն ու բնավորությունների տարբերությունը: Սակայն իրականում բոլորովին էլ այդպես չէ: Իրական պատճառը ոչ թե կոնֆլիկտներն են, այլ դրանց ժամանակ մեր կարծրատիպային պահվածքը:

Ընտանեկան հոգեբան պրոֆեսոր Ջոն Գոթմանը առանձնացնում 4 տեսակի պահվածքային մոդել, որոնք զույգի հարաբերություններում հանգեցնում են վստահության ու ներդաշնակության կորստի կամ նվազման:

1. ՔՆՆԱԴԱՏԱԿԱՆ ՆԿԱՏՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Ես հոգնել եմ քո մշտական …», «Քանի անգամ քեզ կարելի է ասել…», «Դու միշտ…», «Դու երբեք….», «Ինչո՞ւ ես նորից … »:

2. ԱՐՀԱՄԱՐՀԱՆՔ ԵՎ ԱՏԵԼՈՒԹՅՈՒՆ

Դա քմծիծաղն է, արհամարհական հայացքները, չար ու հեգնական խոսքերը, ձեռք առնելը, ծաղրելը վեճի ընթացքում և այնպիսի արտահայտություններ անելը, ինչպես. «Մի՞թե դու որևէ բան ի վիճակի ես անելու» և այլն:

3. ՊԱՇՏՊԱՆՈՂԱԿԱՆ ՊԱՀՎԱԾՔ

«Ապուշը դու ես», «Մի քեզ նայիր…», «Ես մեղավոր չեմ», «Ամբողջ խնդիրը քո մեջ է, ոչ թե իմ» և այլն: Այս շարքին են դասվում նաև սեփական պատասխանատվությունը ժխտելը, սխալները և ոչ արդարացի լինելը չընդունելը, ներողություն խնդրելը:

4. «ՍԱՌԸ ՊԱՏ»

Այն է՝ սառը լռություն, անտարբերություն դիմացինին պատժելու, նրանից հեռանալու, առանձնանալու և անգամ դուռը շրխկացնելով հեռանալու ցանկությամբ:

Եթե այս մոդելները հարաբերությունների ընթացքում կիրառվում են հաճախակիորեն, ապա այդ հարաբերությունները երկար չեն շարունակվի կամ կշարունակվեն, ինչպես դժոխքում: Ուրախ ու երջանիկ կարող են ապրել միայն այն զույգերը, որոնք գիտեն ճիշտ վիճել: Ահա 7 կանոն, որոնք կօգնեն վիճել առանց հիստերիկաների և կարևոր արդյունքների հասնել անգամ ամենազացմունքային պահերին:

1. Դուք չեք փորձում փախչել խոսակցությունից կամ պարփակվել ձեր մեջ, բայց միևնույն ժամանակ ձեզնից յուրաքանչյուրը գիտի, որ կարող է դադար վերցնել, եթե դա իրեն հարկավոր է մտքերը կարգի բերելու, հանգստանալու և նյարդային լարվածությունը թոթափելու համար: Եվ զուգընկերն այդ փաստին հանգիստ ու հասկացողաբար է մոտենում, անգամ եթե նա ունի բազմաթիվ փաստեր, պարաստ է հենց հիմա բանավիճել և այդ լրացուցիչ ժամանակը իրեն հարկավոր չէ:

2. Ձեր հարաբերությունների ընթացքում դուք չեք կուտակում չասված խոսքեր, վիրավորանքներ, դժգոհություն, և այդ պատճառով ձեր վեճերը զերծ են ավելորդ զգացմունքայնությունից և կուտակված նյարդայնությունից: Եթե ձեր սիրելիի պահվածքի մեջ որևէ բան ձեզ դուր չի գալիս, դուք չեք լռում ու համբերում՝ հույս ունենալով, որ դա ինքնաբերաբար կփոխվի, կամ որ դուք մի օր կհաղթահարեք դա: Փոխարենը դուք անմիջապես տեղյակ եք պահում նրան, որ այս կամ այն բանը ձեզ դուր չի գալիս և խնդրում եք չանել դա:

3. Դուք վիճում եք փոխադարձ հարգանքի և իրավահավասարության պայմաններում: Տղամարդը չի լռեցնում կնոջը՝ պատճառաբանելով, որ նրա տեղը խոհանոցն է կամ որ նրա խոսքը արժեք չունի, իսկ կինը չի ստորացնում իր կողակցի տղամարդկային արժանապատվությունը: Չնայած նրան որ կարող են նաև անհամաձայնություններ լինել, դուք ընդունում եք, որ ձեզնից յուրաքանչյուրն ունի սեփական կարծիքն ունենալու իրավունք, և դիմացինը հաշվի է նստում այդ կարծիքի հետ:

4. Դուք միտված եք խնդրի լուծմանը, այլ ոչ թե փոխադարձ մեղադրանքներ ու վիրավորանքներ հնչեցնելուն: Դուք չեք արժեզրկում, ստորացնում ու քննադատում միմյանց, պիտակներ չեք փակցնում, անձնական վիրավորանքներ չեք հնչեցնում միմյանց հասցեին: Եթե դուք ինչ-որ բանից դժգոհ եք, դուք խոսում եք ձեր, ձեր զգացմունքների մասին: «Ինձ դուր չի գալիս (ցավ է պատճառում, նյարդայնացնում է, վիրավորում է, տխրեցնում է) այն (երբ)…» և այս նախաբանին հաջորդում է ինչ-որ կոնկրետ, գնահատողական վերաբերմունք չպարունակող նկարագրություն այն բանի, ինչը ձեզ դուր չի գալիս: Ինչպես նաև առաջարկում եք, խնդրում կամ ցանկություն հայտնում, որ իրավիճակը կամ դեպքերի ընթացքը լինի այս կամ այն կերպ:

5. Դուք միշտ ձեր զուգընկերոջը ցույց եք տալիս, որ սիրում եք նրան, անգամ եթե նա սխալ է գործել, իրեն ճիշտ չի պահել և այլն: Դուք մեկ ընդհանուր միավոր եք հանրության համար, և ցանկացած իրավիճակում մեկդ մյուսի կողքին եք:

6. Ցանկացած կոնֆլիկտային իրավիճակի միակ լուծման տարբերակը համագործակցությունն է: Այն է, յուրաքանչյուրդ արտահայտում է իր տեսակետը, իր անհամաձայնությունն այս կամ այն բանի հանդեպ, իր ցանկությունները, իսկ հետո դուք փնտրում եք լուծում, որը կբավարարի երկուսիդ էլ: Եվ այդպես լինում է միշտ:

7. Եթե որևէ պատճառով համագործակցային տարբերակ հնարավոր չէ գտնել, գոնե կարելի է գտնել փոխզիջման տարբերակ: Այսպիսի դեպքերում լավ են աշխատում փոխհատուցումները. «Դու շատ ես աշխատում և շատ քիչ ես տանը լինում, բայց ես ինձ ավելի լավ կզգամ, եթե դու շաբաթվա մեջ մեկ օր ավելի շուտ գաս, և մենք կարողանանք միասին որևէ տեղ գնալ, կամ եթե հանգստյան օրերից մեկին ինձ թույլ տաս գնալ ընկերուհիներիս հետ հանդիպման, գնումների և այլն»:

Այսպես սովորաբար վիճում են այն զույգերը, որոնց մեջ կա վստահություն, անկեղծություն, փոխըմբռնում և փոխադարձ աջակցություն: Սակայն եթե մինչև հիմա ձեր վեճերը սովորաբար սկանդալների էին վերածվում, հիմա դուք գիտեք, թե ինչ քայլեր են ձեզ հարկավոր ճիշտ և արդյունավետ վիճելու համար:

Աղբյուր